Jak zbierać i wykorzystywać wodę deszczową?

Zbieranie deszczówki w czasach coraz większych problemów z wodą ma ogromne znaczenie i zyskuje na popularności. Wraz z globalnym ociepleniem, suszami i coraz większym zanieczyszczeniem środowiska, woda deszczowa staje się coraz bardziej cenna i wartościowa. Zbieranie jej pozwala na wykorzystanie opadu, który zwykle ucieka do kanalizacji i jest tracony. Jest to szczególnie istotne w okresach suszy, kiedy woda jest deficytowa, a rośliny wymagają dodatkowego nawadniania. Właśnie dlatego zbieranie deszczówki stało się popularną praktyką w wielu krajach, w tym również w Polsce.

Zbieranie deszczówki, dlaczego warto to robić?

Zbieranie deszczówki to proces pozyskiwania wody opadowej z dachów, której można użyć do różnych celów, takich jak podlewanie roślin, mycie samochodu czy sprzątanie. Oto kilka powodów, dla których warto zbierać deszczówkę:

  • Oszczędność wody pitnej – zbierając wodę deszczową, można zaoszczędzić wodę pitną, która jest zwykle droższa i trudniejsza do pozyskania. Deszczówka może być wykorzystywana do podlewania ogrodu lub do mycia samochodu, co pozwoli na zmniejszenie zużycia wody z kranu.
  • Ochrona środowiska – pozyskiwanie wody deszczowej pomaga zmniejszyć ilość wody spływającej do kanalizacji deszczowej, co może przyczynić się do zmniejszenia ryzyka powodzi. Ponadto, zbieranie deszczówki to działanie ekologiczne, które przyczynia się do redukcji zużycia energii potrzebnej do produkcji i transportu wody.
  • Zmniejszenie kosztów – zbieranie deszczówki pozwala zmniejszyć koszty związane z zakupem wody do podlewania roślin czy mycia samochodu. W dłuższej perspektywie czasowej, koszty inwestycji w instalację do zbierania deszczówki mogą się zwrócić.
  • Korzyści dla roślin – woda deszczowa jest bogata w substancje odżywcze i nie zawiera chloru ani innych środków dezynfekcyjnych, które mogą szkodzić roślinom. Używanie deszczówki do podlewania roślin może przyczynić się do ich zdrowego wzrostu i rozwoju.
  • Łatwa instalacja – instalacja do zbierania deszczówki może być stosunkowo prosta i łatwa do wykonania, a wiele z nich można zainstalować samodzielnie.

Zbieranie deszczówki to działanie korzystne dla środowiska, portfela oraz dla roślin, które są podlewane. Jest to łatwy i niedrogi sposób na pozyskiwanie wody, który może przynieść wiele korzyści.

Jak zbierać deszczówkę?

Aby zbierać deszczówkę, potrzebujemy kilku podstawowych elementów:

  1. Dach – Musimy posiadać dach, z którego deszczówka będzie spływać do rynien.
  2. Rynny – potrzebne do zbierania deszczówki, która spływa z dachu. Należy upewnić się, że rynny są czyste i wolne od liści i innych zanieczyszczeń, które mogą wpłynąć na jakość zebranej wody.
  3. Rury spustowe – do odprowadzania wody z rynien i kierowania jej do zbiornika na deszczówkę.
  4. Zbiornik na deszczówkę – może być wykonany z różnych materiałów, takich jak beton, tworzywo sztuczne czy metal. Ważne, aby był odpowiednio zabezpieczony przed zanieczyszczeniami i miał pokrywę, która uniemożliwi dostęp owadom, ptakom czy gryzoniom.
  5. Filtr – do oczyszczenia zebranej wody z zanieczyszczeń, takich jak liście, gałęzie, piasek czy kurz.

Kilka kroków, jak zbierać deszczówkę:

  • Umieść zbiornik na deszczówkę pod rurą spustową, tak aby woda z rynien spływała do zbiornika.
  • Upewnij się, że rury spustowe są połączone z rurą wylotową w zbiorniku.
  • Zainstaluj filtr, który będzie oczyszczał zebraną wodę.
  • Upewnij się, że zbiornik ma pokrywę, która zabezpieczy go przed dostępem owadów, ptaków i innych zwierząt.
  • Zbieraj deszczówkę w czasie opadów, a w okresie suszy wykorzystaj zgromadzoną wodę do podlewania roślin lub innych celów.
  • Regularnie sprawdzaj stan zbiornika i filtra oraz czyść go w razie potrzeby.

Zbieranie deszczówki jest prostym i niedrogim sposobem na pozyskiwanie wody, co przekłada się na mniejsze rachunki za wodę. Ponadto, jest to sposób na zmniejszenie presji na zasoby wodne i na ochronę środowiska naturalnego. Zebrana deszczówka może być wykorzystana do różnych celów, takich jak podlewanie roślin, mycie samochodu czy sprzątanie, co przyczynia się do zmniejszenia zużycia wody z kranu.

Zbiorniki na deszczówkę – jaki wybrać?

1. Deszczówka: zbiorniki naziemne

Zbiorniki naziemne to jedna z metod zbierania deszczówki. Mogą to być różne pojemniki, np. beczki, plastikowe zbiorniki, czy betonowe cysterny. Ważne, aby były wykonane z materiałów odpornych na działanie wody oraz promieniowania UV, aby nie ulegały szybkiemu zużyciu i utracie właściwości.

Przed wyborem zbiornika naziemnego należy sprawdzić jego pojemność i dopasować ją do potrzeb oraz ilości opadów w danym rejonie. Pojemność zbiorników może wynosić od kilkudziesięciu do kilku tysięcy litrów. 

Ile to kosztuje?

  • prostokątny zbiornik o pojemności 1000 litrów może kosztować od 800 do 2000 zł, w zależności od producenta i jakości wykonania.
  • większy zbiornik o pojemności 5000 litrów, wykonany z polietylenu lub polipropylenu, może kosztować od 2500 do 4000 zł.
  • Za zbiornik o pojemności 10 000 litrów trzeba zapłacić już od około 6000 zł,
  • A te o największej pojemności mogą kosztować kilkanaście tysięcy złotych.

Zbiorniki naziemne powinny być wyposażone w odpowiednie filtry, które zatrzymują zanieczyszczenia (np. liście, piasek) oraz umożliwiają odprowadzenie wody z górnego poziomu, dzięki czemu łatwiej jest zapobiegać rozwojowi bakterii i glonów.

2. Deszczówka: zbiorniki podziemne

Zbiorniki podziemne na deszczówkę są jednym z rozwiązań, które pozwalają na efektywne wykorzystanie opadów deszczu, jednocześnie nie zajmując dużej powierzchni na powierzchni działki. Montaż takiego zbiornika wymaga jednak więcej pracy i kosztów, niż zbiornika naziemnego.

Ceny zbiorników podziemnych na deszczówkę zależą przede wszystkim od pojemności, materiału wykonania oraz systemu filtracji. 

  • zbiornik o pojemności 1500 litrów wykonany z betonu może kosztować od 2000 zł do 4000 zł,
  • zbiornik o pojemności 3000 litrów od 4000 zł do 8000 zł.

Jednak najbardziej zaawansowane systemy, które posiadają wiele funkcji filtracyjnych oraz automatycznie kontrolują poziom wody i jej jakość, mogą kosztować nawet kilkanaście tysięcy złotych. W przypadku takich rozwiązań, koszt montażu i instalacji również będzie znacznie wyższy niż w przypadku zbiorników naziemnych.

Jak odprowadzić deszczówkę z rynien?

Deszczówka z rynien może być odprowadzana do różnych miejsc w zależności od potrzeb i warunków na działce. 

Do zbiornika na deszczówkę – jest to najbardziej popularne rozwiązanie, które umożliwia wykorzystanie zgromadzonej wody do podlewania ogrodu czy mycia samochodu. Wymaga to jednak zamontowania specjalnego systemu rur i filtrów, aby woda była odpowiednio oczyszczona i nadawała się do użytku.

Do studni chłonnej – jeśli na działce jest studnia chłonna, deszczówka może być kierowana do niej, gdzie będzie uzupełniać zapasy wody gruntowej.

Do rowów melioracyjnych lub zbiorników retencyjnych – w przypadku, gdy na działce jest duże zagęszczenie zabudowy lub brak możliwości wykorzystania wody deszczowej, można ją kierować do rowów melioracyjnych lub zbiorników retencyjnych.

Do kanalizacji deszczowej – w niektórych przypadkach deszczówka może być odprowadzana do kanalizacji deszczowej, która odprowadza wodę do rzek i zbiorników wodnych. Jednak takie rozwiązanie jest mniej efektywne, ponieważ woda nie zostaje wykorzystana na miejscu, a trafia do zbiorników wodnych w zanieczyszczonym stanie.

W każdym przypadku ważne jest, aby zainstalować odpowiednie elementy do odprowadzania wody, takie jak rury, kolanka, kształtki, a także zapewnić odpowiednią filtrację wody, aby uniknąć zanieczyszczenia wody.

Jak podłączyć zbiornik na deszczówkę do rynny?

Podłączenie zbiornika na deszczówkę do rynny wymaga kilku kroków i narzędzi.

  • Wybierz odpowiednie miejsce na zbiornik – musi on znajdować się na wprost rynny, aby można było bezpośrednio podłączyć rurę spustową.
  • Przygotuj narzędzia – potrzebujesz wiertarki, noża, poziomicy, ścisku, wkrętarki i klucza do nakrętek.
  • Otwórz otwory – zbiornik na deszczówkę powinien mieć już otwory, w które wkręci się wężownicę lub złącza. Należy dokładnie zmierzyć odległości, aby uniknąć błędów.
  • Przygotuj rurę spustową – w przypadku, gdy rura spustowa nie jest jeszcze zamontowana, trzeba ją dołączyć. Wystarczy odciąć odcinek rury na odpowiednią długość i podłączyć do rynny.
  • Podłącz wężownicę lub złącza – wąż zabezpiecz klemą lub złączami, aby uniknąć wycieku.
  • Odprowadź wodę do zbiornika – wystarczy teraz połączyć rurę spustową z zbiornikiem na deszczówkę. Należy dokładnie zabezpieczyć wężownicę lub złącza.
  • Przetestuj system – należy przetestować system pod kątem wycieku lub innych problemów.

W przypadku braku doświadczenia lub w razie wątpliwości, należy skonsultować się z fachowcem lub firmą specjalizującą się w instalacji zbiorników na deszczówkę.

Co zrobić z deszczówką?

1. Deszczówka w ogrodzie

Zbieranie deszczówki w ogrodzie może przynieść wiele korzyści, zarówno dla roślin, jak i dla naszego portfela.

Podlewanie roślin – deszczówka jest najlepszą wodą do podlewania roślin, ponieważ jest wolna od chloru i innych chemikaliów, które znajdują się w wodzie z kranu.

Wypełnienie oczka wodnego – jeśli masz oczko wodne w ogrodzie, możesz użyć deszczówki do jego uzupełnienia.

Mycie samochodu i sprzętu ogrodowego – deszczówka jest delikatna i nie zawiera żadnych szkodliwych substancji, więc jest doskonałym wyborem do mycia samochodu i sprzętu ogrodowego.

Napędzanie fontanny – jeśli masz fontannę w ogrodzie, możesz użyć deszczówki do jej napędzania.

Konserwacja systemów nawadniających – systemy nawadniające działają znacznie wydajniej, jeśli są zasilane deszczówką, ponieważ nie zawiera ona soli mineralnych i innych substancji, które mogą narazić na szkody systemy nawadniające.

Warto pamiętać, że deszczówka jest jedynie uzupełnieniem dla roślin, a nie może zastąpić wody z kranu w przypadku suszy lub braku deszczu przez dłuższy czas.

2. Deszczówka w domu

  • Nawadnianie roślin w domu – deszczówka jest naturalnym źródłem wody, nie zawiera chloru ani innych chemikaliów, które są obecne w wodzie z kranu. Nawadnianie roślin deszczówką jest korzystne dla roślin, ponieważ jest ona bogatsza w składniki odżywcze.
  • Sprzątanie domu – deszczówka może być używana do sprzątania domu, ponieważ jest łagodna i nie zawiera szkodliwych substancji.
  • Pranie – deszczówka może być używana do prania ubrań i innych tkanin, ponieważ jest miękka i nie zawiera żadnych szkodliwych substancji.
  • Kąpiel – jeśli posiadamy basen, można użyć deszczówki do uzupełniania wody, co zredukuje koszty zużycia wody z kranu.

Deszczówka z punktu prawnego

W Polsce zbieranie deszczówki jest regulowane przez prawo wodne. Według ustawy Prawo wodne z 2018 roku każdy właściciel nieruchomości może legalnie pobierać wodę opadową bez konieczności uzyskiwania pozwolenia, jeśli zostanie ona zużyta na potrzeby domowe lub gospodarcze, w tym do nawadniania ogrodu czy podlewania roślin w domowej uprawie.

W przypadku korzystania z wody opadowej w większej ilości lub w sposób komercyjny, np. do celów przemysłowych, konieczne jest uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego.

Warto jednak pamiętać, że w niektórych regionach Polski, ze względu na ograniczone zasoby wodne, lokalne samorządy mogą wprowadzać dodatkowe ograniczenia dotyczące pobierania wody opadowej, dlatego zawsze warto sprawdzić aktualne przepisy w swojej okolicy.

Jak zbierać deszczówkę w bloku?

Zbieranie deszczówki w bloku jest z reguły trudniejsze niż w domu jednorodzinnym, ze względu na mniejszą powierzchnię dachu, brak możliwości montażu beczek czy zbiorników w ziemi oraz ograniczenia wynikające z przepisów regulujących zbieranie deszczówki w blokach.

Jednym z rozwiązań może być zainstalowanie systemu zbierającego deszczówkę z rynien i prowadzącego ją do zbiornika, który będzie umieszczony na balkonie lub w pomieszczeniu gospodarczym. Ważne jest, aby zbiornik był wyposażony w pokrywę zabezpieczającą przed zanieczyszczeniem wody i żeby regularnie go czyścić. W przypadku umieszczenia zbiornika na balkonie warto upewnić się, czy konstrukcja balkonu jest w stanie udźwignąć dodatkowe obciążenie.

Innym rozwiązaniem jest wspólne zbieranie deszczówki przez mieszkańców bloku. W tym celu należy uzgodnić z zarządcą budynku lub wspólnotą mieszkaniową, czy istnieje możliwość zamontowania zbiorników na dachu lub terenie wspólnym. Warto też zwrócić uwagę na przepisy regulujące zbieranie deszczówki w danym regionie i upewnić się, że nie narusza się ich przepisów.