Golteria rozesłana (Gaultheria procumbens) jest rośliną wiecznie zieloną, pochodzącą głównie z obszarów Ameryki Północnej. W Polsce jest znana także pod nazwą żurawina drzewkowata lub żurawina kanadyjska. Jej popularność w Polsce wynika m.in z wyjątkowej ozdobności, zapachu i jadalnych owoców wykorzystywanych jako dodatek do wypieków i herbat.
Właściwości lecznicze golterii rozesłanej
Golteria rozesłana (Gaultheria procumbens) posiada pewne właściwości lecznicze, które zostały wykorzystane w tradycyjnej medycynie. Oto kilka z nich:
Przeciwbólowe działanie: Najbardziej znana właściwość golterii rozesłanej to jej przeciwbólowe działanie. Roślina zawiera naturalne związki chemiczne, takie jak salicylany, które mają zdolność łagodzenia bólu. Dlatego golteria rozesłana bywa stosowana w formie maści lub olejku do masażu w przypadku bólu mięśni, stawów, bólów reumatycznych czy bólów głowy.
Działanie przeciwzapalne: Golteria rozesłana zawiera również związki przeciwzapalne, które mogą pomóc w łagodzeniu stanów zapalnych. Może być stosowana miejscowo na skórę w przypadku stanów zapalnych, takich jak zapalenie stawów czy skóry.
Środek przeciwzapalny i moczopędny: W niektórych kulturach tradycyjnych, ekstrakty z golterii rozesłanej były stosowane jako środek przeciwzapalny i moczopędny. Związki obecne w roślinie miały pomagać w eliminacji toksyn z organizmu i wspomagać funkcje układu moczowego. Roślina zawiera również związki, takie jak kwas salicylowy i metylosalicylan, które są wykorzystywane w produkcji preparatów na bazie mocznika. Mocznik stosowany na skórę działa keratolitycznie, czyli złuszcza martwy naskórek i może być wykorzystywany w leczeniu schorzeń skórnych, takich jak łuszczyca czy rogowacenie.
Warto jednak pamiętać, że golteria rozesłana ma działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne, ale nie zastępuje ona profesjonalnej opieki medycznej. Przed zastosowaniem jakichkolwiek preparatów z golterii rozesłanej w celach leczniczych, zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub innym specjalistą zdrowia, aby uzyskać odpowiednie wskazówki i dawkowanie.
Uprawa golterii rozesłanej
- Stanowisko: Golteria rozesłana najlepiej rośnie w miejscach półcienistych lub cienistych, które zapewniają osłonę przed silnym nasłonecznieniem. Może być uprawiana zarówno w ogrodach, jak i w doniczkach na balkonach czy tarasach.
- Gleba: Roślina preferuje żyzne, lekko kwasowe gleby o dobrym drenażu. Można również stworzyć odpowiednie warunki glebowe, dodając torf lub mieszanki do uprawy kwasolubnych roślin.
- Podlewanie: lubi wilgotne środowisko, ale nie toleruje nadmiernego namakania. Regularne podlewanie, utrzymujące glebę umiarkowanie wilgotną, jest wskazane. Unikaj jednak przelania rośliny.
- Nawożenie: nie wymaga intensywnego nawożenia. Można stosować nawozy ogólne dla roślin iglastych lub nawozy organiczne, takie jak kompost, wiosną przed rozpoczęciem wzrostu.
- Przycinanie: Nie jest konieczne regularne przycinanie golterii rozesłanej, ale można przyciąć zbyt rozrośnięte lub uszkodzone pędy na wiosnę. Przycinanie pomoże utrzymać kompaktowy kształt rośliny.
- Rozmnażanie: Golterię rozesłaną można rozmnażać z nasion, sadzonek lub przez podział rozłogów. Rozmnażanie przez podział rozłogów jest najprostszą metodą. Można to zrobić na wiosnę lub jesienią, przesadzając rozłogi do nowych miejsc.
- Ochrona przed mrozem: jest rośliną odporną na mróz, ale młode rośliny mogą wymagać ochrony przed silnymi mrozami. Można użyć dodatkowej warstwy ściółki lub osłony z agrowłókniny.
Golteria rozesłana jest rośliną stosunkowo niewymagającą, ale regularne monitorowanie jej stanu i odpowiednia pielęgnacja pomogą w utrzymaniu zdrowego wzrostu.
Golteria rozesłana – odmiany
Golteria rozesłana (Gaultheria procumbens) posiada kilka popularnych odmian, które różnią się głównie wyglądem liści i intensywnością czerwonych jagód.
Big Berry: Odmiana charakteryzująca się większymi jagodami w porównaniu do innych odmian. Jagody są intensywnie czerwone. Odmiana Big Berry słynie również z długotrwałości swoich jagód. Jagody utrzymują się na roślinie przez dłuższy czas, co oznacza, że można cieszyć się ich dekoracyjnym wyglądem przez większą część sezonu.
Blizzard: Najbardziej charakterystyczną cechą odmiany Blizzard jest fakt, że jagody są białe, co stanowi nietypowe i unikalne wybarwienie wśród golterii rozesłanej. Białe jagody tworzą efektowny kontrast z zielonym liściem, nadając roślinie niezwykły urok. Odmiana Blizzard charakteryzuje się również dobrą odpornością na mróz. Jest to istotna cecha, szczególnie w regionach o chłodniejszym klimacie.
Winter Pearl: Charakterystyczną cechą tej odmiany są liście o nietypowych kolorach. W okresie zimowym, gdy większość roślin ma zimowy spoczynek, golteria rozesłana Winter Pearl prezentuje swoje piękne białe i kremowe liście, które dodają uroku zimowemu krajobrazowi.
Darts Gold: cechą tej odmiany są jej liście o pięknym złocistym kolorze. Liście mają intensywny złoty odcień, który dodaje blasku i atrakcyjności tej odmianie. Jest to niezwykła cecha wśród golterii rozesłanej i wyróżnia Darts Gold w ogrodzie.
Very Berry: Ta odmiana wyróżnia się obfitością jagód. Produkuje duże ilości jaskrawo czerwonych jagód, które tworzą efektowną i atrakcyjną dekorację na roślinie. Obfitość jagód sprawia, że Very Berry jest szczególnie ceniona w celach dekoracyjnych i jest często wybierana do tworzenia świątecznych dekoracji czy bukietów.
Golteria – roślina na skalniaki, wrzosowiska i bożonarodzeniowe dekoracje
Golteria jest wszechstronną rośliną, która znajduje swoje zastosowanie zarówno na skalniakach, wrzosowiskach, jak i w bożonarodzeniowych dekoracjach. Jej niski wzrost, zimozielone liście i ozdobne jagody sprawiają, że jest ceniona zarówno przez ogrodników, jak i osoby zajmujące się dekoracjami.
Skalniaki
Golteria rozesłana jest często wykorzystywana do ozdabiania skalniaków. Jej niski, rozłożysty wzrost i dekoracyjne liście tworzą atrakcyjny dywanowy efekt na skalnych powierzchniach. Dodatkowo, czerwone jagody, które pojawiają się na roślinie jesienią, dodają koloru i uroku. Golteria rozesłana jest odporna na suszę, co czyni ją idealnym wyborem do uprawy na suchych i słonecznych skalniakach.
Wrzosowiska
Golteria rozesłana świetnie komponuje się również na wrzosowiskach. Jej niski wzrost i zimozielone liście stanowią doskonałe tło dla kolorowych wrzosów. Roślina ta dodaje różnorodności do wrzosowisk, tworząc kontrast w wysokości i teksturze. Ponadto, czerwone jagody golterii rozesłanej dodają uroku i dodatkowego koloru na wrzosowiskach.
Bożonarodzeniowe dekoracje
Roślina ta jest popularna w bożonarodzeniowych dekoracjach ze względu na swoje ozdobne czerwone jagody. Jagody te są często wykorzystywane do tworzenia wieńców, girland, bukietów czy ozdób na stoły. Kombinuje się je z innymi świątecznymi elementami, takimi jak świece, szyszki czy wstążki, aby stworzyć efektowne i świąteczne dekoracje.
Golteria w mieszkaniu
Gaultheria procumbens może być również uprawiana w mieszkaniu jako roślina doniczkowa. Kilka wskazówek dotyczących uprawy golterii w warunkach domowych:
- Wybierz odpowiednią doniczkę: o średniej wielkości, która zapewnią odpowiednią przestrzeń dla korzeni. Upewnij się, że doniczka ma otwór odpływowy, aby zapewnić odprowadzanie nadmiaru wody.
- Odpowiednie podłoże: dobrze drenujące. Możesz skorzystać z gotowej mieszanki do roślin kwasolubnych lub przygotować własne podłoże z dodatkiem torfu lub kory.
- Oświetlenie: potrzebuje jasnego, ale rozproszonego światła. Umieść roślinę w miejscu o jasnym świetle, unikając bezpośredniego nasłonecznienia. Okno wschodnie lub zachodnie jest dobrym wyborem.
- Temperatura: Golteria rozesłana najlepiej rośnie w temperaturze od 15°C do 21°C. Unikaj nagłych zmian temperatury i miejsc z przeciągami.
- Podlewanie: Utrzymuj równomiernie wilgotne, ale nie przemoczone podłoże. Podlewanie powinno być regularne, ale dostosowane do potrzeb rośliny. Unikaj przesuszania się podłoża.
- Nawożenie: Możesz regularnie nawozić roślinę w okresie wzrostu za pomocą nawozów przeznaczonych dla roślin kwasolubnych. Postępuj zgodnie z instrukcjami na opakowaniu.
- Wilgotność: preferuje wilgotne powietrze. Możesz zwiększyć wilgotność wokół rośliny poprzez umieszczenie doniczki na podstawce z wilgotnym żwirem lub korą.
- Przesadzanie: Przesadź golterię rozesłaną co 2-3 lata, gdy korzenie wypełnią doniczkę. Wybierz nieco większą doniczkę i świeże podłoże do przesadzenia.
Golteria może stanowić atrakcyjną ozdobę w mieszkaniu ze względu na swoje zimozielone liście i ozdobne jagody. Odpowiednie warunki uprawy oraz regularna pielęgnacja pomogą utrzymać roślinę zdrową i atrakcyjną w domowym otoczeniu.